Je tuin ecologischer en klimaatbestendiger maken

(Click op de afbeelding voor een vergroting)

Je tuin ecologischer en klimaatbestendiger maken

Je hoort het veel: ecologisch, biodivers en klimaatbestendig. Wat betekent dat precies en waarom zou je het willen toepassen in je eigen tuin? Met een biodiverse of ecologische tuin wordt een natuurrijke tuin bedoeld. Een buitenruimte die niet alleen geweldig is voor de mens om in te vertoeven, maar die ook allerlei dieren helpt. In zo’n tuin leef je in harmonie met de natuur, en werk je niet tegen de natuur in.

Klimaatbestendig (of klimaatadaptief) heeft te maken met extreme weersomstandigheden. Zo hebben we vaker te maken met droogte en hitte, maar ook met heftige regenbuien en stormen. In een klimaatbestendige tuin werk je samen met de overvloed of afwezigheid van water.

Een ecologische tuin is al snel klimaatbestendig
Omdat je met een natuurrijke tuin vogels, vlinders, bijen maar liefst ook waterdieren zoals salamanders, libellen en kikkers helpt, is het vaak een groene en daarmee klimaatbestendige tuin. Een plantenborder is beter bestand tegen een hoosbui dan een terras. Zeker als dat terras grote tegels en weinig voegen heeft. Maar ook zorgen bomen, struiken en andere planten voor verkoeling. Schaduw van een boom is koeler dan van een gebouw, parasol of zonnescherm. De boom verdampt water, waardoor het in zijn nabijheid veel koeler aanvoelt. Ook kleine planten verdampen water, waardoor het zelfs in hete zomers goed toeven is in een groene tuin.

Weinig verharding en veel planten
Een ecologische tuin kan strak, modern, luxe en eigentijds zijn of juist golvende vormen hebben en speels zijn ingericht. Belangrijk onderscheid met een ‘normale’ tuin is dat er veel planten en weinig stenen zijn. Ook het type planten maakt uit. Dat zijn planten waar dieren iets aan hebben, in de vorm van voedsel (nectar, bessen, stuifmeel, voedsel voor rupsen), nestelplek of schuilplek. Omdat één vierkante meter planten goedkoper is dan één vierkante meter bestrating, is een ecologische tuin ook nog eens goed voor je portemonnee.

Hoe pak je dat aan?
Wil je een nieuwe tuin aanleggen of heb je al een tuin die je iets ecologischer wilt maken? Dan heb ik een paar tips voor je. Belangrijk voor een ecologische tuin zijn de plantenkeuze, duurzame materialen en hergebruik, waterberging en water in de tuin, bodem, gifvrij en zonder kunstmest.

Plantkeuze
De juiste plant op de juiste plek bespaart jou veel tuinonderhoud. Een strak gemaaid grasveld is een woestijn voor insecten. Meng graszaad met klaver voor een droogtebestendig gazon. Maai het minder vaak, zodat de insecten ook kunnen snoepen van de klaverbloemen.

Dieren die het zwaar hebben, zijn afhankelijk van inheemse (oer-Hollandse) planten. Zo heeft het oranjetipje de Pinksterbloem nodig voor voortplanting. Met de vlinderstruik help je alleen bepaalde vlindersoorten: de alleseters. De vlinderstruik vormt een probleem in natuurgebieden. Kies daarom altijd voor een steriele vlinderstruik als je hem toch graag wilt. Dan kan hij zich niet voortplanten. Hier vind je een handig overzicht van inheemse planten (https://www.cruydthoeck.nl/tuinen/bestellen/inheemse-wilde-bloemen-en-planten/).

Door inheemse planten aan te vullen met hittebestendige planten is je tuin ook bestand tegen de warme zomers. Voor de dieren kies je liever een mediterrane plant dan een plant uit Amerika, Afrika of Azië. De fauna in Nederland heeft meer aan planten die niet van ver komen.

Duurzame materialen
Gebruik materialen die de natuur zo min mogelijk belasten. Kies hout uit Europa met FSC-keurmerk, stenen, grind en andere halfverhardingen uit Nederland of dichtbij. En let op hoe ze gemaakt worden. Vermijd materialen die gewonnen worden uit kwetsbare natuur.

In een ecologische tuin is hergebruik van materialen erg belangrijk. Hergebruik bestaande stenen in een ander patroon of stapelmuur. Van oude dakpannen maak je een watergootje van de regenpijp naar een vijver of wadi. Van snoeiafval maak je een houtsnipperpad. Of koop gebruikt grind, stenen of zelfs (onbehandeld) hout op marktplaats. Hergebruik zorgt vaak voor een unieke tuin! (https://vergroenster.nl/2023/08/05/duurzame-tuinmaterialen.html) De besparing zorgt voor een groter budget voor andere gave dingen in de tuin.

Waterberging en water in de tuin
Zorg dat het regenwater in de grond kan trekken door grote plantvakken te maken en grind of een halfverharding te gebruiken, in plaats van grote tegels met kleine voeg. Een halfverharding is bijvoorbeeld dolomiet of Achterhoeks padvast. Leven in de tuin? Zorg dan voor een vijver of waterschaal (https://vergroenster.nl/2023/10/26/water-in-de-tuin.html). Dat kan al een grote emmer of speciekuip zijn die je ingraaft en vult met water.

Bodem, gifvrij en zonder kunstmest
Je bestaande bodem is goud waard! Probeer deze zo min mogelijk te verstoren en alleen grond aan- of af te voeren als dat niet anders kan. Dat bespaart meteen ook geld. In je grond zitten allerlei bacteriën, schimmels en andere waardevolle dieren zoals regenwormen. Die zorgen voor jouw planten en houden je tuin in evenwicht. Gebruik daarom geen gif en kunstmest, daar sterven deze belangrijke wezens door. Met compost geef je een boost aan je tuinbodem.

Ecologische elementen
Maak van oud snoeihout een takkenril of boomstammenstapel. Dit trekt allerlei kleine diertjes naar de tuin, waar vogels weer dol op zijn. Als je een insectenhotel aanschaft of maakt, let dan op de eisen die bijen daaraan stellen (https://www.vlinderstichting.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/veel-slechte-bijenhotels-in-omloop). Zorg voor verschillende situaties in de tuin (nat, droog, beschut, open, voedingsarm, zon en schaduw). Zo help je verschillende dieren.

Meer informatie
Enthousiast geworden? Lees hier meer over ecologische tuinen.

Wil je graag een ecologische tuin maar kom je er zelf niet uit? Dan help ik je graag!
Veel plezier in jouw natuurrijke tuin,

Lianne Groeneveld

Vergroenster

www.vergroenster.nl (http://www.vergroenster.nl)

Werkgebied regio Drechtsteden

Volg mij op Instagram: https://www.instagram.com/vergroenster/ (https://www.instagram.com/vergroenster/)

Of Linkedin: Vergroenster (https://www.linkedin.com/in/liannegroeneveld/?originalSubdomain=nl)